Zeewier: meer dan een hype

Zeewier is hot

Zeewier, van biobrandstof[i] tot duurzame alternatieven voor plastic[ii], de toepassingen lijken eindeloos en onderzoeken naar deze veelzijdige zeeplanten zijn dan ook overal ter wereld in volle gang. Alles wijst er bovendien op dat deze trend meer is dan alleen een voorbijgaande hype, aldus de Global Industry Analysis en Forecast 2016-2024[iii].

Het besef dat zeewier als bijgerecht of smaakmaker een lekkere en voedzame toevoeging bij de maaltijd kan zijn lijkt ook steeds meer te groeien. Zeewierproducten zijn tegenwoordig niet meer alleen bij natuurvoedingswinkels te koop, ook de meeste supermarkten hebben de trend wel door en hebben hun assortiment inmiddels flink uitgebreid. Vorig jaar maakte zeewierbrood[iv] voor het eerst zijn intrede in de supermarkt. En consumenten kunnen nu ook zeewierwraps, kelp noodles, wakame burgers of nori tapenade aan hun boodschappenmand toevoegen.

Wetenschappelijk onderzoek naar gezondheidseffecten

Ook binnen de gezondheidswetenschappen zijn onderzoekers duidelijk gefascineerd door de medische mogelijkheden van algen en wieren. We lichten hier een aantal van de meest interessante studies voor je uit:

Zwangerschap en zeewier

Een van de grootste zeewier studies tot nu toe is de Kyushu Okinawa Maternal and Child Health Study[v]. In deze Japanse studie werd gekeken naar een mogelijk verband tussen zeewierconsumptie en depressie tijdens de zwangerschap. Deelnemers waren 1745 zwangere Japanse vrouwen. Nadat de onderzoekers mogelijke beïnvloedende factoren, zoals depressies in de familie, voedingsgewoontes, inkomen en beroep, hadden uitgesloten, vonden zij een duidelijke relatie tussen een hogere zeewier-inname en een lager voorkomen van zwangerschapsdepressie.

Ogen en zeewier

Een Chinese studie[vi] in 2016 vermeldt dat een bepaalde polysaccharide in algen, fucoidan, meer gezondheid bevorderende eigenschappen voor het oog heeft dan de bekende oognutriënten luteïne, zeaxanthin en anthocyaninen. Fucoidan beschermde het netvlies ook beter tegen oxidatieve schade en de effecten van veroudering.

Geheugen en zeewier

In een recent gerandomiseerd, dubbelblind, placebo-gecontroleerd onderzoek[vii] met 60 gezonde volwassenen bleek de consumptie van een bruin zeewierextract voor verbetering van het geheugen, de denkvaardigheid en het concentratievermogen te zorgen. De effecten traden bovendien snel op: binnen 3 ½ uur nadat men het zeewierextract had gegeten waren de verbeteringen al meetbaar. Aangezien dit een relatief kleine studie was (en de eerste naar de effecten van bruin zeewier op menselijke cognitie), geven de wetenschappers wel aan dat er verder onderzoek nodig is om de onderliggende werkingsmechanismen uit te zoeken.

Prebiotica en zeewier

Twee review artikelen, uit Ierland[viii] en uit Portugal[ix], zijn eveneens het vermelden waard. Review artikelen zijn waardevol omdat ze geschreven worden door experts op basis van uitgebreid literatuuronderzoek. Ze geven een relatief beknopte samenvatting van de huidige bevindingen rondom een bepaald vraagstuk. In de hierboven benoemde reviews wordt beschreven dat bepaalde complexe suikers (polysachariden) en vezels uit algen en wieren een grote waarde hebben als prebiotica (onoplosbare voedingsvezels die probiotica en darmflora bacteriën ondersteunen en voeden). De prebiotische werking van algen en wieren zou zelfs effectiever zijn dan die uit andere voedselbronnen en daarom een groter potentieel hebben dan nieuwe prebiotica, zo melden de onderzoekers.

Diabetes en zeewier

Een review artikel[x] uit 2017 vermeldt dat bioactieve verbindingen in zeewier tot de meest veelbelovende, niet-toxische bronnen van nieuwe, effectieve diabetes medicijnen behoren. Volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie wordt verwacht dat diabetes in 2030 op nr. 7 zal komen te staan op de lijst van ‘s werelds meest voorkomende doodsoorzaken. De huidige anti-diabetes medicijnen kennen veel nadelige bijwerkingen, hetgeen de therapietrouw vaak vermindert. Dit maakt de zoektocht naar nieuwe, veiligere diabetes medicijnen des te meer dringend. Zeewier wordt volgens de wetenschappers in dit review als een zeer kansrijk middel beschouwd voor de ontwikkeling van deze nieuwe medicijnen.

Uit deze kleine greep is al duidelijk te merken hoeveel wetenschappelijke interesse er voor zeewier is. Ook voor de toekomst staan er nog veel boeiende onderzoeken op de planning. Wordt vervolgd dus!

Sundriya Grubb, Naturewise Consultancy, 22 februari 2019

[i]https://www.bnr.nl/nieuws/duurzaamheid/10359666/tno-gaat-biobrandstof-winnen-uit-zeewier

[ii]https://www.wur.nl/nl/artikel/Plastic-uit-zeewier.htm

[iii]https://www.persistencemarketresearch.com/market-research/seaweed-market.asp

[iv]https://www.24kitchen.nl/populair/eerste-zoutarme-zeewierbrood-verkrijgbaar-de-supermarkt

[v]Seaweed consumption and prevalence of depressive symptoms during pregnancy in Japan: Baseline data from the Kyushu Okinawa Maternal and Child Health Study. Yoshihiro Miyake et al. BMC Pregnancy and Childbirth 201414:301 (Beschikbaar via: https://bmcpregnancychildbirth.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2393-14-301)

[vi]Protective Effect of Fucoxanthin Isolated from Laminaria japonica against Visible Light-Induced Retinal Damage Both in Vitro and in Vivo.Liu Y. et al. J Agric Food Chem.2016 Jan 20;64(2):416-24 (Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26708928)

[vii]Acute Post-Prandial Cognitive Effects of Brown Seaweed Extract in Humans. Haskell-Ramsay CF et al, Nutrients  2018 Jan 13;10(1). (Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29342865)

[viii]Prebiotics from marine macroalgae for human and animal health applications. O’Sullivan L. et al, Marine Drugs. 2010 Jul 1;8(7):2038-64. (Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20714423)

[ix]Emergent Sources of Prebiotics: Seaweeds and Microalgae. de Jesus Raposo MF et al, Marine Drugs. 2016 Jan 28;14(2). (Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26828501)

[x]Phlorotannins: Towards New Pharmacological Interventions for Diabetes Mellitus Type 2. Graciliana Lopes et al, Molecules 2017, 22(1), 56; (Beschikbaar via: https://www.mdpi.com/1420-3049/22/1/56)